Thuế thu nhập cá nhân 2023: Ai là người phải nộp? Mức đóng là bao nhiêu và trường hợp nào phải nộp?

Nội dung chính

• Ai phải đóng thuế thu nhập cá nhân năm 2023 và mức đóng thuế thu nhập cá nhân năm 2023 là bao nhiêu?
• Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân được quy định như thế nào?
• Quy định như thế nào về giảm thuế thu nhập cá nhân?

Ai phải đóng thuế thu nhập cá nhân năm 2023 và mức đóng thuế thu nhập cá nhân năm 2023 là bao nhiêu?

Thu nhập từ tiền lương, tiền công

Căn cứ theo quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3 Điều 7 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi Khoản 6 Điều 25 Thông tư 92/2015/TT-BTC) quy định thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công theo đó:

Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế * Thuế suất

Trong đó:

Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - Các khoản giảm trừ (Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các khoản được miễn)

Các khoản giảm trừ bao gồm:

- Các khoản giảm trừ gia cảnh theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 9 Thông tư này.

- Các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 9 Thông tư này.

- Các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học theo hướng dẫn tại khoản 3 Điều 9 Thông tư này.

Thuế suất gồm 7 bậc bao gồm: 5%; 10%; 15%; 20%; 25%; 30%; 35%.

Như vậy, cá nhân có thu nhập từ tiền công, tiền lương trên 11 triệu đồng/tháng (sau khi trừ các khoản giảm trừ, các khoản đóng bảo hiểm bắt buộc, các khoản đóng góp khác như từ thiện) thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Thu nhập từ hoạt động kinh doanh

Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 4 Thông tư 40/2021/TT-BTC quy định như sau:

Nguyên tắc tính thuế

…

2. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế theo quy định.

Như vậy, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi có doanh thu trong năm dương lịch trên 100 triệu đồng.

Thu nhập từ đầu tư vốn

Căn cứ theo quy định tại Điều 10 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định căn cứ tính thuế đối với thu nhập từ đầu tư vốn theo đó:

Căn cứ tính thuế đối với thu nhập từ đầu tư vốn là thu nhập tính thuế và thuế suất.

Trong đó: Thu nhập từ đầu tư vốn là khoản thu nhập cá nhân nhận được dưới các hình thức:

- Tiền lãi nhận được từ việc cho các tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh, nhóm cá nhân kinh doanh vay theo hợp đồng vay hoặc thỏa thuận vay, trừ lãi tiền gửi nhận được từ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo hướng dẫn tại tiết g.1, điểm g, khoản 1, Điều 3 Thông tư này.

- Cổ tức nhận được từ việc góp vốn mua cổ phần.

- Lợi tức nhận được do tham gia góp vốn vào công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, hợp tác xã, liên doanh, hợp đồng hợp tác kinh doanh và các hình thức kinh doanh khác theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Luật Hợp tác xã; lợi tức nhận được do tham gia góp vốn thành lập tổ chức tín dụng theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng; góp vốn vào Quỹ đầu tư chứng khoán và quỹ đầu tư khác được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật.

Không tính vào thu nhập chịu thuế từ đầu tư vốn đối với lợi tức của doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do cá nhân làm chủ.d) Phần tăng thêm của giá trị vốn góp nhận được khi giải thể doanh nghiệp, chuyển đổi mô hình hoạt động, chia, tách, sáp nhập, hợp nhất doanh nghiệp hoặc khi rút vốn.

- Thu nhập nhận được từ lãi trái phiếu, tín phiếu và các giấy tờ có giá khác do các tổ chức trong nước phát hành, trừ thu nhập theo hướng dẫn tại tiết g.1 và g.3, điểm g, khoản 1, Điều 3 Thông tư này.

- Các khoản thu nhập nhận được từ đầu tư vốn dưới các hình thức khác kể cả trường hợp góp vốn đầu tư bằng hiện vật, bằng danh tiếng, bằng quyền sử dụng đất, bằng phát minh, sáng chế.

- Thu nhập từ cổ tức trả bằng cổ phiếu, thu nhập từ lợi tức ghi tăng vốn.

Cách tính thuế:

Số thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thu* 5%

Thu nhập từ chuyển nhượng vốn

Căn cứ theo quy định tại Khoản 4 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định về thu nhập từ chuyển nhượng vốn như sau:

Thu nhập chịu thuế

...

4. Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bao gồm:

a) Thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn trong các tổ chức kinh tế;

b) Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán;

c) Thu nhập từ chuyển nhượng vốn dưới các hình thức khác.

Theo đó:

Đối với trường hợp thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn trong các tổ chức kinh tế thì

Thuế thu nhập cá nhân = 20% x Thu nhập tính thuế

Đối với trường hợp thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán thì:

Thuế thu nhập cá nhân = 0,1% x Thu nhập tính thuế

Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản

Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định các trường hợp chuyển nhượng bất động sản chịu thuế thu nhập cá nhân bao gồm:

Các khoản thu nhập chịu thuế

...

5. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là khoản thu nhập nhận được từ việc chuyển nhượng bất động sản bao gồm:

a) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

b) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Tài sản gắn liền với đất bao gồm:

b.1) Nhà ở, kể cả nhà ở hình thành trong tương lai.

b.2) Kết cấu hạ tầng và các công trình xây dựng gắn liền với đất, kể cả công trình xây dựng hình thành trong tương lai.

b.3) Các tài sản khác gắn liền với đất bao gồm các tài sản là sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp (như cây trồng, vật nuôi).

c) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở, kể cả nhà ở hình thành trong tương lai.

d) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền thuê đất, quyền thuê mặt nước.

đ) Thu nhập khi góp vốn bằng bất động sản để thành lập doanh nghiệp hoặc tăng vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.

e) Thu nhập từ việc ủy quyền quản lý bất động sản mà người được ủy quyền có quyền chuyển nhượng bất động sản hoặc có quyền như người sở hữu bất động sản theo quy định của pháp luật.

g) Các khoản thu nhập khác nhận được từ chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức.

Quy định về nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai nêu tại khoản 5 Điều này thực hiện theo pháp luật về kinh doanh bất động sản

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại Điều 17 Thông tư 92/2015/TT-BTC quy định:

Thuế thu nhập cá nhân = 2% x Giá chuyển nhượng

Trường hợp chuyển nhượng bất động sản là đồng sở hữu thì nghĩa vụ thuế được xác định riêng cho từng người nộp thuế theo tỷ lệ sở hữu bất động sản. Căn cứ xác định tỷ lệ sở hữu là tài liệu hợp pháp như: thỏa thuận góp vốn ban đầu, di chúc hoặc quyết định phân chia của tòa án,... Trường hợp không có tài liệu hợp pháp thì nghĩa vụ thuế của từng người nộp thuế được xác định theo tỷ lệ bình quân.

Thu nhập từ trúng thưởng

Căn cứ theo quy định tại Điều 15 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định như sau:

Thu nhập chịu thuế từ trúng thưởng

1. Thu nhập chịu thuế từ trúng thưởng là phần giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng mà đối tượng nộp thuế nhận được theo từng lần trúng thưởng.

2. Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế từ trúng thưởng là thời điểm tổ chức, cá nhân trả thu nhập cho đối tượng nộp thuế.

Theo đó, cá nhân trúng thưởng mà phần giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Thuế thu nhập cá nhân = 10% x Thu nhập tính thuế

(Mức thuế suất theo Khoản 2 Điều 22 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007)

Thu nhập chịu thuế từ bản quyền

Căn cứ theo quy định tại Điều 16 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định như sau:

Thu nhập chịu thuế từ bản quyền

1. Thu nhập chịu thuế từ bản quyền là phần thu nhập vượt trên 10 triệu đồng mà đối tượng nộp thuế nhận được khi chuyển giao, chuyển quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ theo từng hợp đồng.

2. Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế từ bản quyền là thời điểm tổ chức, cá nhân trả thu nhập cho đối tượng nộp thuế.

Theo đó, cá nhân có phần thu nhập vượt trên 10 triệu đồng khi chuyển giao, chuyển quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ theo từng hợp đồng thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Thuế thu nhập cá nhân = Thu nhập tính thuế x 5%

(Mức thuế suất theo Khoản 2 Điều 22 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007)

Thu nhập chịu thuế từ nhượng quyền thương mại

Căn cứ theo quy định tại Điều 17 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định như sau:

Thu nhập chịu thuế từ nhượng quyền thương mại

1. Thu nhập chịu thuế từ nhượng quyền thương mại là phần thu nhập vượt trên 10 triệu đồng mà đối tượng nộp thuế nhận được theo từng hợp đồng nhượng quyền thương mại.

2. Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế từ nhượng quyền thương mại là thời điểm tổ chức, cá nhân trả thu nhập cho đối tượng nộp thuế.

Theo đó, cá nhân có phần thu nhập vượt trên 10 triệu đồng nhận được theo từng hợp đồng nhượng quyền thương mại không phụ thuộc vào số lần thanh toán hoặc số lần nhận tiền mà người nộp thuế nhận được thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế x 5%

(Mức thuế suất theo Khoản 2 Điều 22 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007)

Thu nhập chịu thuế từ thừa kế, quà tặng

Căn cứ theo quy định tại Điều 18 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định như sau:

Thu nhập chịu thuế từ thừa kế, quà tặng

1. Thu nhập chịu thuế từ thừa kế, quà tặng là phần giá trị tài sản thừa kế, quà tặng vượt trên 10 triệu đồng mà đối tượng nộp thuế nhận được theo từng lần phát sinh.

2. Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế được quy định như sau:

a) Đối với thu nhập từ thừa kế là thời điểm đối tượng nộp thuế nhận được thừa kế;

b) Đối với thu nhập từ quà tặng là thời điểm tổ chức, cá nhân tặng cho đối tượng nộp thuế hoặc thời điểm đối tượng nộp thuế nhận được thu nhập.

Theo đó, cá nhân phần giá trị tài sản nhận thừa kế, quà tặng vượt trên 10 triệu đồng mỗi lần nhận trong các trường hợp:

- Thu nhập khi nhận thừa kế chứng khoán;

- Thu nhập nhận được từ thừa kế phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh.

- Thu nhận nhận được từ thừa kế bất động sản

- Thu nhập nhận được từ thừa kế tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng.

Thì phải đóng thuế thu nhập cá nhân.

Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 10% x Thu nhập tính thuế

(Mức thuế suất theo Khoản 2 Điều 22 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007)

Thuế thu nhập cá nhân 2023: Ai là người phải nộp? Mức đóng là bao nhiêu và trường hợp nào phải nộp? (Hình từ Internet)

Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân được quy định như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định về đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân như sau:

Đối tượng nộp thuế

1. Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân là cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam.

2. Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:

a) Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam;

b) Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.

3. Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này.

Theo đó, đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân được quy định cụ thể như trên.

Quy định như thế nào về giảm thuế thu nhập cá nhân?

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định về giảm thuế thu nhập cá nhân như sau:

Giảm thuế

Đối tượng nộp thuế gặp khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế thì được xét giảm thuế tương ứng với mức độ thiệt hại nhưng không vượt quá số thuế phải nộp.

Như vậy, trong trường hợp đối tượng nộp thuế gặp khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế thì được xét giảm thuế tương ứng với mức độ thiệt hại nhưng không vượt quá số thuế phải nộp.