Trường hợp đã ly hôn có được thừa kế tài sản của chồng cũ không?

Nội dung chính

• Trường hợp đã ly hôn có được thừa kế tài sản của chồng cũ?
• Có di chúc thừa kế thì có được áp dụng thừa kế thế vị không?
• Tổ chức hưởng di sản thừa kế theo di chúc không còn tồn tại thì xử lý thế nào?

Trường hợp đã ly hôn có được thừa kế tài sản của chồng cũ?

Vợ chồng tôi mới vừa ly hôn. Chồng tôi bị tai nạn đột ngột qua đời nên cũng không để lại di chúc. Ban tư vấn cho tôi hỏi nếu là thừa kế theo pháp luật thì tôi có được hưởng di sản do chông cũ để lại không? Chân thành cảm ơn!

Trả lời: Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Theo quy định tại Khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

==> Theo như bạn trình bày thì vợ chồng bạn đã ly hôn, có nghĩa là 2 người đã chấm dứt quan hệ vợ chồng. Do đó, bạn không thuộc đối tượng được hưởng thừa kế theo pháp luật ở hàng thừa kế thứ nhất. 

Mong rằng những tư vấn của chúng tôi sẽ giúp giải đáp được những vướng mắc của bạn.  

Có di chúc thừa kế thì có được áp dụng thừa kế thế vị không?

Bố em mất trước bà em. Bà em mất thì có để lại di chúc mà trong di chúc thì có tên của bố em. Bà để lại cho bố em một phần di sản. Vậy Ban tư vấn cho em hỏi bố em mất trước bà như vậy thì em có được thừa kế thế vị không? Mong sớm nhận được phản hồi từ Ban tư vấn. Chân thành cảm ơn!

Trả lời: Theo quy định tại Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015 thì người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

==> Như bạn trình bày thì bà bạn có lập di chúc để lại di sản cho bố bạn. Bố bạn mất trước bà bạn. Do đó, theo quy định trên đây thì bố bạn không được xem là người thừa kế.

==> Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 thì thừa kế thế vị chỉ áp dụng đối với trường hợp thừa kế theo pháp luật. Đối với trường hợp đã có di chúc thì không thể áp dụng thừa kế thế vị. Do đó dù bố bạn có tên trong di nhưng bố bạn đã mất trước bà bạn nên bố bạn không phải là người thừa kế theo di chúc. Bạn cũng sẽ không có quyền thừa kế thế vị.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

- Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

==> Do bố bạn không được xem là người thừa kế nên phần di sản mà bố bạn được hưởng theo di chúc sẽ được chia thừa kế theo pháp luật cho các người thân còn lại của bà bạn theo các hàng thừa kế quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.

Mong rằng những tư vấn của chúng tôi sẽ giúp giải đáp được những vướng mắc của bạn.  

Tổ chức hưởng di sản thừa kế theo di chúc không còn tồn tại thì xử lý thế nào?

Bà tôi mất có nguyện vọng trong di chúc là để một phần di sản của mình để quyên góp cho một trại trẻ mồ côi. Tuy nhiên trại trẻ mồ côi tại thời điểm bà tôi mất thì đã không còn tồn tại nữa. Vậy Ban tư vấn cho tôi hỏi tổ chức hưởng di sản thừa kế theo di chúc không còn tồn tại thì xử lý thế nào? Phần di sản mà bà tôi để lại cho trại trẻ mồ coi có phải quyên góp cho nhà nước không? Chân thành cảm ơn!

Trả lời: Theo quy định tại Khoản 2 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

- Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

==> Như vậy, nếu như trại trẻ mồ coi đã không còn tồn tại tại thời điểm mở thừa kế thì phần di sản theo di chúc mà bà bạn để lại cho trại trẻ mồ côi đó sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.

Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

==> Phần di sản mà bà bạn để lại cho trại trẻ mồ coi đó sẽ được chia thừa kế theo pháp luật như quy định trên đây. Phần di sản đó sẽ bị buộc phải quyên góp cho cơ quan nhà nước. Nếu như gia đình bạn không muốn chia thừa kế phần di sản đó thì có thể quyên góp phần di sản đó cho một trại trẻ mồ côi khác. 

Trân trọng!